Thời điểm uống thuốc không chỉ quyết định hiệu quả điều trị mà còn giúp tránh được những tác dụng phụ mà những loại thuốc đó gây ra. Do dó người hướng dẫn sử dụng thuốc cần nắm được những kiến thức cơ bản để có thể hướng dẫn bệnh nhân sử dụng thuốc hợp lý để đem lại hiệu quả điều trị cao nhất.

1. Các loại thuốc nên uống vào bữa ăn

Các loại thuốc kích thích sự bài tiết dịch tiêu hóa như các loại rượu bổ khai vị, thuốc điều trị thay thế enzyme tiêu hóa như pepsin, acid HCL hoặc các enzyme tuyến tụy như pancreatin…nên uống trước bữa ăn khoảng 15 phút

Những thuốc gây kích ứng mạnh đường tiêu hóa như doxycylin, kháng sinh nhóm quinolon, muối kali…nên uống vào lúc ăn vì không làm giảm hấp thu thuốc. Nếu thuốc gây kích ứng đường tiêu hóa mạnh nhưng lại bị thức ăn làm giảm hấp thu thì có thể uống vào bữa ăn với điều kiện chuyển thuốc thành dạng lỏng ( nhai hoặc uống với nhiều nước) hoặc chọn dạng bào chế thích hợp như viên sủi bọt, dạng dung dịch, hỗn dịch.

Những thuốc hấp thu quá nhanh lúc đói, dẫn đến việc tăng tác dụng phụ do sự tăng nồng độ đột ngột trong máu như levodopa, levamisol, diazepam…

Những thuốc được thức ăn làm tăng hấp thu như các loại vitamin, muối khoáng, carbamazepin, griseofulvin, lithium, hydrochlorothiazide.

2. Các thuốc cần uống cách xa bữa ăn

( nghĩa là uống trước bữa ăn 1 giờ hoặc sau bữa ăn 1-2 giờ)

Các thuốc bị giảm hấp thu do thức ăn như acetazolamid, aminophyllin, Phenobarbital, cefradin, erythromycin stearat, sắt sulfat, isoniazid, levodopa, ampicilin, aspirin, oxytetracyclin, erythromycin base, metamycin ( chú ý tất cả các thuốc này đều ở dạng viên nén hoặc viên nang)

Các dạng thuốc cần giảm thời gian lưu lại trong dạ dày như thuốc  phóng thích kéo dài, các loại viên bao tan trong ruột, các thuốc kém bền trong môi trường acid dịch vị

Những thuốc theo cơ chế tác dụng như:

Sucralfat nên uống trước bữa ăn 1 giờ để kịp tạp màng che chở niêm mạc dạ dày trước khi thức ăn được đưa vào.

Các antacid phải uống sau khi ăn 1 giờ để trung hòa lượng acid thừa sau khi đã tiêu hóa, nếu những thuốc này trước bữa ăn sẽ gây hiện tượng giảm acid trong bữa ăn, cản trở đến sự tiêu hóa thức ăn và gây phản ứng “dội acid”.

Ds Dương Thị Yên sưu tầm